Tendencies in the population concentration in the Pomoravlje area

Abstract

The paper explores spatial dynamics of the level and the intensity of the concentration of population/settlements situated in the Pomoravlje area, during the post-Second World War period, including overall conditions of the territory and evolutional aspect of its developmental tendencies. By evaluating Census data from 1948-2011, the main focus had been set on population dynamics of the settlements of the Pomoravlje area, and its dependence with regards to geographic, hypsometric and locational aspects of the territory. Considering the population dynamics of settlements in this area, the core concentrations and directions of their movement over the 63-year period were separated. The aim is to determine the degree of territorial homogeneity/heterogeneity of population distribution, using Hoover index of concentration and index of population concentration, both examining the relation between population and the area in question, and Kant index of concentration which next to those, also includes vertical differentiation. Therefore, nucleuses of population concentration as the focal points of settlements' expansion had been formed, as well as the population regression of small, underdeveloped settlements.

Rad istražuje prostornu diferencijaciju nivoa i obima koncentracije stanovništva/naselja na teritoriji Pomoravske oblasti u razdoblju nakon Drugog svetskog rata u zavisnosti od karakteristika posmatrane teritorije i njenihrazvojnih tendencija. Na osnovu podataka koji pružaju popisi stanovništva od 1948. do 2011. godine sagledana je populaciona dinamika naselja Pomoravske oblasti i ukazano na njenu uslovljenost geografskim, strateškimi ukupnimosobenostimateritorije. Razmatranjem populacione dinamike naselja u ovoj oblasti, izdvojena su jezgra koncentracije i pravci njihovog kretanja u šezdesetogodišnjemperiodu. Cilj rada je utvrditi stepen ravnomernosti razmeštaja stanovništva i homogenosti/heterogenosti teritorije, pomoću indeksa koncentracije stanovništva i Huverovog indeksa koncentracije, koji problematizuju odnos između stanovništva i jedinice površine date teritorije i Kantovog indeksa koncentracije gde se ista međuzavisnost ispoljava u sadejstvu sa visinskom zonalnošću. Evidentirana su jezgra koncentracije stanovništva kao žarišta populacione ekspanzije naselja i istovremeno populaciona regresija manjih, nepovoljno pozicioniranih naselja.