The specificities of the climate of Danilovgrad (Montenegro)

Abstract

Danilovgrad and the Bjelopavlića Plain belong to the submediterranean zone of the Mediterranean climate region. The aim of this paper was to determine some specific characteristics of the Danilovgrad climate, such as the degree of continentality, aridity and bioclimatic characteristics. Data used in the research cover the period 1955-2011. The results of the study showed the dominance of the continental effect on temperature, while oceanicity was less pronounced. In hygric terms, during most of the year the climate of Danilovgrad is characterized as low humid to perhumid. Moreover, in the period October-March it is very humid, which points to the domination of oceanic influences. During the three summer months, it is dry to very dry. Based on the average monthly values of the equivalent temperature - an indicator of physiological (subjective) feeling of heat, the winter months in Danilovgrad are not assessed as very cold. It is cold in January, and in February and December it is cool. It is fresh in March and November, comfortable in April and October, and warm in May and September. In Danilovgrad, in summer it is overheated and a little muggy. All considered indicators point to quite pronounced oscillations during the year, especially in terms of humidity. Comparing the obtained results with Podgorica, it can be concluded that the climate of Danilovgrad is more continental, a bit colder and wetter.

Danilovgrad je centralno i najveće naselje na području Bjelopavlićke ravnice u Crnoj Gori. Sa klimatskog aspekta, područje Bjelopavlićke ravnice je pogodno za život i razvoj poljoprivrede. Međutim, u do sada poznatim klasifikacijama klime za Crnu Goru, dat je uopšteni opis pojedinih regija i mesta, uglavnom na osnovu analize srednjih mesečnih temperatura vazduha i količine padavina. Za Danilovgrad se može reći da ima blago modifikovnu mediteransku klimu, a to znači da su leta topla i prilično sušna, a zime blage i kišovite. Prema Kepenovoj klasifikaciji, klimatska formula Danilovgrada je Csa, prosečna godišnja temperatura je 14,60C, a godišnja suma padavina 2.216 mm. Cilj nam je bio da klimu ovog mesta što bolje i podrobnije opišemo, kroz analizu termičke kontinentalnosti, aridnosti i bioklimatske karakteristike. Analizom kombinovanih klimatskih elemenata, dat je kompleksniji prikaz i kvalitetnija karakterizacija klime Danilovgrada. Smatramo da će istraživanje imati značaja za lokalnu zajednicu u smislu boljeg razumevanja prirodnog okruženja i da se dobijeni rezultati mogu primeniti u poljoprivredi, vodoprivredi i energetici, turizmu i drugim delatnostima od važnosti za budući razvoj Danilovgrada i Crne Gore. Takođe, rezultati dobijeni u ovom radu biće korisni nauci, struci i opštem obrazovanju stanovništva, jer se radi o tematici koja sve više participira kod današnjeg čoveka. Za razmatranje specifičnosti klime Danilovgrada, korišćeni su podaci za instrumentalni period 1955-2011. Rezultati istraživanja su pokazali dominaciju kontinentalnog uticaja na temperaturu, dok je maritimnost slabije izražena. U higričkom smislu, tokom većeg dela godine klima Danilovgrada se karakteriše kao slabo humidna do perhumidna. Štaviše, u periodu oktobar - mart je veoma vlažno, što govori o dominaciji maritimnih upliva. Sušno do veoma sušno je tokom tri letnja meseca. Prema bioklimatskim pokazateljima, ni jedan mesec se ne karakteriše kao veoma hladan. Na osnovu srednjih mesečnih vrednosti ekvivalentne temperature, koja je korišćena kao pokazatelj fiziološkog (subjektivnog) osećaja toplote, tokom januara je hladno, a u februaru i decembru veoma prohladno. Sveže je u martu i novembru, ugodno u aprilu i oktobru, a toplo u maju i septembru. U Danilovgradu je leti pregrejano i malo zaparno. Svi razmatrani pokazatelji ukazuju na prilično izražene oscilacije tokom godine, naročito u pogledu vlažnosti. Dobijeni rezultati ukazuju da Danilovgrad ima slične termičke, higričke i bioklimatske karakteristike kao Podgorica (Burić et al., 2007), jer je rastojanje između ova dva grada oko 20 km. Ipak, Danilovgrad je više kontinentalniji, malo hladniji i vlažniji od Podgorice.