Comasation as a prerequisite of mountain villages revitalisation

Abstract

Process of intensive urbanisation and de-agrarization vitally changes the demographic and economic picture of Serbian territory. The significant differentiation was made, so that there are developed areas with high concentrations of production, inhabitants, services and capital on one hand, and undeveloped, mainly rural mountain areas on the other hand. The prevailing aged population, specially in central parts of Serbia, indicates unavoidable, silent and very painful disappearance of numerous rural settlements. The following points are discussed in the paper: the causers of such situation; the problems that prevented more intensive development of rural regions; potentials and limiting factors in development of mountain regions: and possible measures (legislative, organisational, economic,...) and actions that will contribute to revitalisation, an/or transformation of these ecologically and economically very valuable terrains. .

Procesi intenzivne urbanizacije i deagrarizacije iz korena su izmenili demografsku i privrednu kartu geoprostora Srbije. Izvršena je značajna diferencijacija, tako da se pojavljuju razvijena područja velike koncentracije proizvodnje, stanovništva, usluga i kapitala, na jednoj, i nerazvijena uglavnom ruralna brdsko-planinska područja, na drugoj strani. Dominacija staračkog stanovništva, pogotovu u centralnom delu Srbije, bez mogućnosti značajnije biološke reprodukcije, nagoveštava neminovan, tih i veoma bolan nestanak (gašenje) mnogih seoskih naselja. U radu se daju: osnovni uzroci nastanka ovakvog stanja; problemi koji nisu dozvoljavali značajnije pomake seljaštva i razvoja seoskog prostora; vrednosti (potencijali) i ograničenja postojećeg ispražnjenog brdsko-planinskog prostora; moguće mere (pravne, organizacione, ekonomske,...) i akcije koje će omogućiti revitalizaciju, odnosno transformaciju ovih ekološki, ali i ekonomski veoma vrednih prostora. .