Obnovljivi izvori energije u depopulacionim regijama Srbije

Abstract

Izolovane regije Srbije se odavno suočavaju sa razvojnim problemima. Među njima, postoje prostori koji su skoro u potpunosti izgubili stanovništvo, ekonomiju i funkcije kao što je to slučaj sa napuštenim klasterima – katastarskim opštinama na teritorijama Zaječarskog, Pirotskog, Jablaničkog, Topličkog, Pčinjskog, Raškog i Zlatiborskog okruga. Novi popis stanovništva je ukazao na dalje proređivanje naseljenog prostora u navedenim okruzima, odnosno proširivanje depopulacionog prostora. Međutim, iako retko naseljeni ili nenaseljeni, na njima i dalje postoji resursna osnova za pojedine privredne grane kao što je energetika. Dva cilja ovog rada su bila: a. da se analiziraju i izdvoje lokacije sa najvećim potencijalom za dobijanje energije iz OIE putem solarnih elektrana i vetrogeneratora na depopulacionim prostorima kao i b. utvrđivanje ograničenja za takve projekte iz ugla zaštite životne sredine u zaštićenim prirodnim dobrima koja se nalaze na depopulacionim prostorima. U radu, pored GIS tehnika izdvajanja prostora sa potencijalom za dobijanje energije od sunca i vetra, korišćene je i indeks homogenizacije napuštenog prostora kako bi se utvrdilo teritorijalno proširenje nakon popisa iz 2022.