Digitalne kartografske publikacije - pristupi geoinformacijama za potrebe prostornog planiranja

Abstract

Potencijali digitalnih kartografskih publikacija, posebno interaktivnih, imaju veliki značaj za prostorno planiranje. Kvalitetne i pouzdane geoinformacije jedan su od preduslova za efikasno planiranje i uređenje prostora. Karta kao osnovni izvor geoinformacija neophodna je pri izučavanju geoprostora. Primenom savremenih informaciono-komunikacionih tehnologija kartografski prostor se sve više širi i postaje krajnje pragmatičan pri modelovanju u toku reprodukcijskih, transformacijskih i publikacijskih postupaka. Informacioni kapacitet digitalnog kartografskog prostora znatno je povećan interaktivnošću, animacijom i uključivanjem multimedijalnih sekvenci za prikaz kompleksnosti sadržaja geoprostora. Korisnik može pristupiti informacijama koje primarno nisu kartografski prikazane, ali su sadržane u bazi podataka i na zadati upit može ih aktivirati i vizuelizovati prema potrebi. Orijentisanost prema korisnicima je osnovna svrha izrade karata. Kartografska pravila modelovanja (generalizacija, vizuelizacija i semantička harmonizacija) potrebno je ispoštovati, kako bi se korisniku kartografska informacija prenela sadržajno tačno i estetski zasnovano. Kartografske publikacije treba da omoguće efikasan pristup podacima i operacijama sa podacima. Od stepena generalizacije zavisi koliko će informacija korisnik karte dobiti o određenom području, tj. zavisi tačnost korišćenja i razumevanja sadržaja karte. Generalizacija karte, kao aktivnost u širem kontekstu, može se definisati kao posebna varijanta prostornog modelovanja. Generalizacija geoinformacija obuhvata: 1- generalizaciju modela - generalizaciju baze podataka (dobijanje potrebne redukovane baze podataka iz izvorne) i 2- kartografsku generalizaciju (proces dobijanja grafičkog proizvoda vizuelizacijom iz baze podataka ili izvornih karata). Neophodno je pri kartografskoj generalizaciji očuvati topografska i tematska svojstva podataka za potrebe prostorne analize. Kompleksnost problematike planiranja i uređenja prostora zahteva obradu i prezentaciju velike količine informacija. Savremene metode geovizuelizacije treba da omoguće fleksibilnost aplikacija koje uključuju multidimenzionalne i multivarijantne prezentacije. Kartografska produkcija usmerena je na upravljanje geopodacima u procesu istraživanja, planiranja i donošenja odluka u okviru definisane oblasti prostorne problematike, kao i na način distribucije i pristup geoprostornim podacima profesionalnom i širem krugu zainteresovanih korisnika.