Ekološki indeks kao instrument adaptacije Beograda na klimatske promene

Abstract

Izgradnja u Beogradu značajno je intenzivirana poslednjih godina: od 2016. do 2020. godine broj godišnje izgrađenih stanova porastao je za 70%, godišnja vrednost izvedenih građevinskih radova porasla je 105%, a broj godišnje izgrađenih metara kvadratnih visokogradnje porastao je za čak 350%. Najintenzivnije se gradi u teritorijalno najmanjim, centralnim gradskim opštinama: na Vračaru, Savskom vencu i Starom gradu, gde je postojeća gusina izgradnje velika, a gde su zelene površine nedovoljno zastupljene i neravnomerno raspoređene, te je ranjivost na posledice klimatskih promena značajna. Kao odgovor na ovaj izazov predlaže se razmatranje ekološkog indeksa - složenog urbanističkog pokazatelja, čija se zadata vrednost postiže kombinacijom različitih ekoloških urbanističkih parametara (kao što su površine zelenila u direktnom kontaktu sa tlom, poluporozne površine, raznolikost vegetacije, broj i kvalitet posađenog drveća, površine ozelenjenog krova ili ozelenjenog zida...), od kojih svaki ima svoju “vrednost” (utvrđen težinski faktor). Planiranjem, projektovanjem i izvođenjem ovakvih površina, odnosno elemenata zelene infrastrukture na nivou parcele, značajno se doprinosi ekološkom i termalnom komforu pri svakoj novoj izgradnji. Zato je važno razmotriti kojim mehanizmima se ekološki indeks može uvesti u proces planiranja, odnosno kako bi se mogao bliže odrediti i upotrebiti u Generalnom Urbanističkom Planu Beograda do 2041. godine, te u Planu Generalne Regulacije građevinskog područja Beograda.