Pandemija virusa COVID-19 kao ograničavajući faktor demografskog razvoja lokalnih samouprava u Srbiji

Abstract

U prostornom planiranju stanovništvo je prepoznato kao specifičan resurs koji se mora kontinuirano pratiti, naročito u kriznim periodima, kada dolazi do određenih strukturnih promena u društvu. Plmer takvih promena jesu demografski trendovi nastali kao direktna posledica pandemije virusa COVID-19. Pandemije najintezivnije utiču na demografski razvoj preko povišenog nivoa mortaliteta u populaciji, stoga je u fokusu ovog rada uticaj virusa COVID-19 na smrtnost stanovništva na regionalnom i lokalnom nivou u Srbiji. U postupku istraživanja biće izdvojeni klasteri regiona i opština u Srbiji koji se međusobno diferenciraju prema nivou smrtnosti uzrokovanog ovim virusom. Rezultati su pokazali da su od kovida bile najugroženije opštine sa starim stanovništvom, ali je opšti zaključak da razlika u nivou smrtnosti od virusu najvećim delom zavisi od učestalosti kontakata u populaciji, koji su u radu apstrahovani preko udela višegeneracijskih domaćinstava. Konstatovano je da pandemija, s obzirom na kontinuitet procesa starenja u većini lokalnih samouprava Srbije, utiče na dalju eroziju demografskih resursa mnogih regiona Srbije. Istraživanja kojima su u fokusu negativni uticaji pandemije na demografski razvitak značajna su zarad kreiranja adekvatnih populacionih mera na lokalnom nivou, ali i kao preduslov za njihovu reviziju u skladu sa recentnim demografskim trendovima.