U susret novom GUP-u Beograda 2041: kako do pravičnije građanske participacije?

Abstract

Kroz ovaj rad autorka će pokušati da kroz pregled dostupne literature čitaoce podseti na neke prednosti i nedostatke građanske participacije i principe urbanističkog planiranja Beograda u vreme izrade „zlatnog GUP-a“ u periodu 1968-1972. Podsetićemo se mesnih zajednica u doba SFRJ i njihove uloge u građanskoj paricipaciji. Takođe, osvrnućemo se na „radionicu za popravku grada“ koja je postojala za vreme mandata (1982.-1986.) tadašnjeg gradonačelnika Beograda, arhitekte Bogdana Bogdanovića, i na njegove knjige Mali urbanizam (1958) i Glib i krv (2001) koje bez obzira što su napisane pre više od 64 odnosno 20 godina, i dalje u velikoj meri svojim sadržajem odgovaraju aktuelnim izazovima sa kojima se suočava urbanistička praksa.

Nakon kratkog osvrta u prošlost, vraćamo se u sadašnjost, gde ćemo se pozabaviti postojećim stanjem, nedostacima i ograničenjima sadašnjeg nivoa participacije, ali i izazovima koje je nametnula pandemija virusa kovid-19. Takođe, predstavljeni su primeri (ne)mogućnosti učešća građana u procesu izrade nekoliko planskih dokumenata vezanih za teritoriju grada Beograda, a koji su izazvali posebno interesovanje javnosti tokom poslednje dve godine. Na kraju dati su neki od predloga na osnovu kojih bi se mogla unaprediti participacija, sa ciljem aktivnijeg, ravnopravnijeg i transparentnijeg učešća građana i građanki u budućem razvoju Beograda.