Značaj i uloga gradskih centara u procesu regionalne integracije Banata

Abstract

Na prostoru Banata izdvajaju se četiri dominantna gradska centra: Pančevo, Zrenjanin, Kikinda i Vršac. Njihov disperzni razmeštaj i velika međusobna udaljenost (više od 50 km) značajne su prepreke u ostvarivanju intenzivnijih međusobnih funkcionalnih odnosa. Iz ovog razloga, proces regionalne integracije Banata ima policentrični karakter i odlikuje ga prostorno-funkcionalna dinamika koja se najčešće ostvaruje na relaciji: gradski centar – njegovo gravitaciono područje. Cilj ovog rada je analiza prostorno-vremenske dinamike interregionalnih odnosa razvijenih u ovakvim okolnostima. Prilikom analize biće korišćeni podaci o dnevnim migracijama na nivou naselja, kao i podaci o saobraćajnom opterećenju određenih deonica puteva. Za potrebe utvrđivanja pravaca i dinamike prostornih odnosa, kao i uloge i značaja gradskih centara u regionalnoj integraciji okolnog prostora biće primenjen “model funkcionalne zavisnosti”. Ovaj model ima za cilj da odredi u kojoj meri su ostala naselja zavisna od funkcionalnog uticaja dominantnog gradskog centra i kakva je uloga tih centara u procesu regionalnih integracija Banata. S druge strane, analiza dinamike saobraćajnog opterećenja na deonicama puteva koji vode ka gradskim centrima, ali i onim deonicama koje ih međusobno povezuju, važna je prilikom utvrđivanja stepena razvoja ekonomskih aktivnosti u određenim subregionalnim celinama.